Cách lắp đặt hệ thống hút mùi cho bếp nhà hàng
Hệ thống hút mùi đóng vai trò then chốt, không thể thiếu trong bất kỳ không gian bếp nhà hàng chuyên nghiệp nào. Việc lắp đặt hệ thống hút mùi đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định để hệ thống vận hành hiệu quả, bền bỉ và an toàn. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết và đầy đủ về quy trình lắp đặt hệ thống hút mùi cho bếp nhà hàng, bao gồm các bước chuẩn bị, khảo sát mặt bằng, lựa chọn thiết bị, thi công lắp đặt, kiểm tra, nghiệm thu và bảo trì, bảo dưỡng.
Chuẩn bị và khảo sát mặt bằng
Trước khi bắt tay vào lắp đặt hệ thống hút mùi, công tác chuẩn bị và khảo sát mặt bằng kỹ lưỡng là vô cùng cần thiết. Bước này đóng vai trò nền tảng, quyết định đến tính khả thi, hiệu quả và độ an toàn của toàn bộ dự án.
Xác định rõ nhu cầu và quy mô của hệ thống hút mùi
Việc này bao gồm việc xem xét loại hình nhà hàng (ví dụ: nhà hàng chuyên món Á, món Âu, đồ nướng, lẩu, hay buffet...) vì mỗi loại hình sẽ có những đặc trưng riêng về lượng khói, mùi và nhiệt độ phát sinh trong quá trình chế biến. Diện tích khu vực bếp cũng là một yếu tố quan trọng, bếp càng lớn thì hệ thống hút mùi càng phải có công suất lớn để đảm bảo hiệu quả. Số lượng và chủng loại thiết bị nấu nướng (bếp gas, bếp điện, bếp từ, lò nướng,...) cũng cần được thống kê chi tiết, vì mỗi thiết bị sẽ có mức độ sinh nhiệt, khói và mùi khác nhau. Cuối cùng, tần suất nấu nướng của nhà hàng (hoạt động liên tục cả ngày hay chỉ tập trung vào giờ cao điểm) cũng ảnh hưởng đến việc lựa chọn công suất và độ bền của hệ thống.

Khảo sát mặt bằng thực tế
Kiểm tra kết cấu của trần và tường bếp để đảm bảo chúng đủ chắc chắn để chịu được trọng lượng của toàn bộ hệ thống hút mùi, bao gồm cả chụp hút, ống dẫn, quạt hút và các phụ kiện khác. Tiếp theo, cần xác định vị trí lắp đặt chụp hút mùi (tum hút) sao cho bao trùm toàn bộ khu vực nấu nướng, và cách mặt bếp một khoảng cách phù hợp (thường từ 70-90cm) để đảm bảo hiệu quả hút tối ưu.
Đo đạc kích thước
Cần đo chính xác diện tích khu vực nấu, chiều cao từ sàn đến trần, kích thước của từng thiết bị nấu để có thể tính toán được công suất hút mùi cần thiết và lựa chọn kích thước chụp hút mùi phù hợp. Bên cạnh đó, cần xác định vị trí đặt quạt hút và lên phương án đường đi của ống dẫn khói (ống gió) từ chụp hút mùi đến quạt hút và từ quạt hút ra bên ngoài. Đường ống dẫn nên được thiết kế sao cho ngắn gọn, ít gấp khúc nhất có thể để giảm thiểu tổn thất áp suất và tăng cường hiệu quả hút. Cuối cùng, cần kiểm tra nguồn điện cung cấp cho hệ thống, đảm bảo đủ công suất và an toàn.
Lựa chọn thiết bị
Việc lựa chọn thiết bị phù hợp là yếu tố then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất, độ bền và tính thẩm mỹ của hệ thống hút mùi.
Chụp hút mùi (tum hút mùi) là bộ phận quan trọng nhất. Nên ưu tiên lựa chọn chụp hút mùi được làm bằng inox (thép không gỉ), đặc biệt là inox 304, vì chất liệu này có độ bền cao, khả năng chống ăn mòn tốt và dễ dàng vệ sinh. Kích thước của chụp hút mùi phải lớn hơn diện tích khu vực nấu nướng để đảm bảo thu gom hết khói và mùi. Về kiểu dáng, có nhiều lựa chọn khác nhau như chụp vát, chụp hộp, chụp đảo..., tùy thuộc vào thiết kế tổng thể của gian bếp và sở thích của chủ đầu tư. Một chi tiết quan trọng khác là phin lọc mỡ. Chụp hút mùi cần phải có phin lọc mỡ để giữ lại dầu mỡ, tránh bám vào ống dẫn và quạt hút, gây tắc nghẽn và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.

Quạt hút cũng là một bộ phận không thể thiếu. Công suất của quạt hút phải đủ lớn để tạo ra lưu lượng gió đủ mạnh để hút hết khói và mùi trong bếp. Việc tính toán công suất quạt hút cần dựa trên nhiều yếu tố như diện tích bếp, số lượng và loại thiết bị nấu, tần suất nấu nướng, chiều dài và độ phức tạp của đường ống dẫn. Có nhiều loại quạt hút khác nhau trên thị trường, như quạt ly tâm, quạt hướng trục, quạt hộp..., mỗi loại có ưu nhược điểm riêng. Việc lựa chọn loại quạt nào cần căn cứ vào yêu cầu cụ thể về lưu lượng gió, áp suất và độ ồn. Độ ồn của quạt hút cũng là một yếu tố cần quan tâm, đặc biệt là đối với các nhà hàng có không gian mở, cần tạo môi trường yên tĩnh, thoải mái cho thực khách.
Ống dẫn (ống gió) đóng vai trò dẫn khói và mùi từ chụp hút mùi ra bên ngoài. Ống dẫn thường được làm bằng tôn tráng kẽm hoặc inox. Inox có độ bền cao hơn, khả năng chống ăn mòn tốt hơn, nhưng giá thành cũng đắt hơn. Kích thước của ống dẫn phải phù hợp với công suất của quạt hút và lưu lượng gió cần thiết. Ống quá nhỏ sẽ gây cản trở luồng gió, làm giảm hiệu quả hút, trong khi ống quá lớn sẽ gây lãng phí không cần thiết. Về hình dạng, ống dẫn tròn thường có hiệu quả tốt hơn ống dẫn vuông do ít gây ra tổn thất áp suất. Bên cạnh ống dẫn chính, cần có các phụ kiện đi kèm như van điều chỉnh lưu lượng gió (để điều chỉnh lượng gió hút), cổ dê (để kết nối các đoạn ống), mặt bích (để kết nối ống với chụp hút và quạt hút)...
Ngoài các thiết bị chính nêu trên, tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện cụ thể, có thể lắp đặt thêm một số thiết bị khác như bộ lọc than hoạt tính (để khử mùi hiệu quả hơn), hộp tiêu âm (để giảm tiếng ồn của quạt hút), đèn chiếu sáng (để cung cấp ánh sáng cho khu vực nấu nướng).
Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao hiệu quả hoạt động của gian bếp, các nhà hàng cũng nên trang bị thêm máy rửa chén sóng siêu âm. Thiết bị này sử dụng sóng siêu âm để tạo ra các bọt khí li ti, có khả năng len lỏi vào mọi ngóc ngách của bát đĩa, dụng cụ, đánh bật các vết bẩn cứng đầu và tiêu diệt vi khuẩn một cách hiệu quả.
Quy trình lắp đặt

Sau khi đã hoàn tất công tác chuẩn bị, khảo sát mặt bằng và lựa chọn được các thiết bị phù hợp, bước tiếp theo là tiến hành lắp đặt hệ thống hút mùi.
Đầu tiên là lắp đặt chụp hút mùi. Cần xác định chính xác vị trí lắp đặt trên trần hoặc tường bếp, sau đó đánh dấu các điểm cần khoan. Sử dụng khoan để khoan lỗ và bắt vít cố định giá treo chụp hút mùi. Tiếp theo, treo chụp hút mùi lên giá treo, đảm bảo chụp được cân bằng và chắc chắn. Cuối cùng, kết nối chụp hút mùi với ống dẫn bằng cổ dê hoặc mặt bích.
Tiếp theo là lắp đặt hệ thống ống dẫn. Cần cắt ống dẫn theo đúng kích thước đã đo đạc và thiết kế. Sử dụng các phụ kiện như cổ dê, măng sông, mặt bích... để lắp ráp các đoạn ống dẫn lại với nhau. Cố định ống dẫn lên trần hoặc tường bếp bằng giá đỡ chuyên dụng. Trong quá trình lắp đặt, cần đảm bảo các mối nối ống dẫn phải kín khít, không bị rò rỉ khí.
Bước ba là lắp đặt quạt hút. Đặt quạt hút vào vị trí đã được xác định trước (thường là trên mái nhà hoặc bên ngoài tường bếp). Kết nối quạt hút với ống dẫn và nguồn điện. Cố định quạt hút một cách chắc chắn để tránh rung lắc trong quá trình hoạt động.
Nếu có lắp đặt thêm các thiết bị khác như bộ lọc than hoạt tính, hộp tiêu âm, đèn chiếu sáng..., thì tiến hành lắp đặt theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Cuối cùng, kiểm tra lại toàn bộ hệ thống điện, đảm bảo nguồn điện cung cấp đủ công suất và an toàn.
Kiểm tra, nghiệm thu và vận hành

Sau khi hoàn thành việc lắp đặt, cần tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ hệ thống, nghiệm thu và cho vận hành thử để đảm bảo hệ thống hoạt động đúng yêu cầu, an toàn và hiệu quả.
Việc kiểm tra bao gồm kiểm tra độ chắc chắn của tất cả các bộ phận (chụp hút mùi, ống dẫn, quạt hút, giá đỡ...), kiểm tra độ kín của các mối nối ống dẫn (đảm bảo không có rò rỉ khí), kiểm tra hoạt động của quạt hút (xem quạt có chạy êm không, có bị rung lắc hay phát ra tiếng ồn bất thường không...), và kiểm tra hoạt động của các thiết bị phụ trợ (nếu có).
Sau khi kiểm tra, tiến hành nghiệm thu hệ thống. Việc này thường có sự tham gia của đại diện chủ đầu tư (chủ nhà hàng), đơn vị thiết kế, đơn vị thi công lắp đặt và các bên liên quan khác (nếu có). Các bên sẽ cùng nhau kiểm tra, đánh giá hệ thống dựa trên các tiêu chí đã được thống nhất trước đó, và lập biên bản nghiệm thu.
Bước cuối cùng là cho hệ thống vận hành thử. Bật hệ thống hút mùi và đồng thời bật các thiết bị bếp công nghiệp khác trong bếp để tạo ra điều kiện hoạt động thực tế. Quan sát và đánh giá hiệu quả hút khói, mùi của hệ thống. Nếu cần thiết, có thể điều chỉnh lưu lượng gió bằng van điều chỉnh. Trong quá trình vận hành thử, cần hướng dẫn cho nhân viên bếp cách sử dụng và bảo trì hệ thống một cách đúng đắn.
Bảo trì, bảo dưỡng
Để hệ thống hút mùi luôn hoạt động hiệu quả, bền bỉ và an toàn, việc bảo trì, bảo dưỡng định kỳ là vô cùng quan trọng.
Cần thường xuyên vệ sinh chụp hút mùi và phin lọc mỡ để loại bỏ dầu mỡ và bụi bẩn bám trên bề mặt. Việc này không chỉ giúp duy trì hiệu quả hút mà còn ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ. Định kỳ (ví dụ: 6 tháng/lần hoặc 1 năm/lần, tùy thuộc vào tần suất sử dụng) cần vệ sinh toàn bộ hệ thống ống dẫn để loại bỏ dầu mỡ và bụi bẩn tích tụ bên trong. Việc này có thể cần đến sự hỗ trợ của các đơn vị chuyên nghiệp.
Quạt hút cũng cần được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ. Cần kiểm tra xem quạt có hoạt động bình thường không, có bị rung lắc hay phát ra tiếng ồn bất thường không. Tra dầu mỡ vào các bộ phận chuyển động của quạt và thay thế các bộ phận bị hao mòn (nếu có).
Ngoài ra, cần kiểm tra định kỳ hệ thống điện để đảm bảo an toàn, tránh các sự cố chập cháy.
Lưu ý rằng, việc lắp đặt và bảo trì hệ thống hút mùi cho bếp nhà hàng là một công việc đòi hỏi kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Nếu không có đủ kiến thức và kỹ năng, tốt nhất bạn nên thuê các đơn vị chuyên nghiệp để thực hiện, đảm bảo hệ thống được lắp đặt đúng kỹ thuật, hoạt động hiệu quả và an toàn.